W dniu 4 maja 2019 r. weszła w życie ustawa z dnia 21 lutego 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) – czyli po prostu w związku z zapewnieniem stosowania RODO – o której pisałam w poprzednim wpisie.
Ustawa zmieniała aż 162 (!) inne ustawy. W poprzednim wpisie poruszyliśmy temat zmian do kodeksu pracy. W obecnym – zajmiemy się zmianami istotnymi dla podmiotów świadczących usługi lecznicze w zakresie stosowania monitoringu.
Monitoring w poprzednim stanie prawnym
Stosowanie monitoringu w podmiotach świadczących usługi lecznicze, zwłaszcza w gabinetach lekarskich (i innych pomieszczeniach, w których wykonywane są świadczenia zdrowotne) było dotychczas kwestią nieuregulowaną, a przez to problematyczną. O ile z monitoringiem w pomieszczeniach ogólnodostępnych (np. w poczekalniach) problemu nie było, o tyle monitoring „śledzący” pacjenta podczas badań/zabiegów, był mocno dyskusyjny z uwagi choćby na przepis art. 20 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, zgodnie z którym pacjent ma prawo do poszanowania intymności i godności, w szczególności w czasie udzielania mu świadczeń zdrowotnych. Chcąc stosować monitoring w pomieszczeniach „leczniczych”, podmioty świadczące usługi lecznicze pozyskiwały zgodę pacjenta na takie działanie.
Monitoring „po RODO”
Taka praktyka musiała się jednak skończyć z dniem 4 maja 2019 r., w związku z dodaniem do ustawy o działalności leczniczej art. 23a, na podstawie którego wykluczono stosowanie monitoringu w pomieszczeniach, w których udzielane są świadczenia zdrowotne, nawet na podstawie zgody pacjenta.
Zgodnie z powołanym przepisem, monitoring może być stosowany w pomieszczeniach ogólnodostępnych, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa pacjentów lub pracowników. Tutaj podstawą prawną przetwarzania danych osobowych (w postaci zarejestrowanego wizerunku) będzie prawnie usprawiedliwiony interes administratora (art. 6 ust. 1 lit. f RODO). Natomiast w pomieszczeniach, w których są udzielane świadczenia zdrowotne oraz pobytu pacjentów, w szczególności pokoi łóżkowych, pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, przebieralni, szatni, monitoring może być stosowany TYLKO jeżeli wynika to z przepisów odrębnych. Taki monitoring dopuszczalny jest przykładowo na oddziałach psychiatrycznych.
Rejestrowanie obrazu a podgląd na żywo
Co bardzo istotne, ustawa wprost wskazuje, że za monitoring uznaje stosowanie urządzeń umożliwiających rejestrację obrazu. Zatem sam podgląd na żywo to jeszcze nie monitoring.
Kwestie formalne
Informacja o stosowaniu monitoringu musi się znaleźć w regulaminie organizacyjnym podmiotu prowadzącego działalność leczniczą. Taką informację należy także podać do wiadomości pacjentów poprzez wywieszenie w widoczny sposób w miejscu udzielania świadczeń oraz na stronie internetowej podmiotu wykonującego działalność leczniczą i udostępnienie w Biuletynie Informacji Publicznej, w przypadku podmiotu obowiązanego do jego prowadzenia.
Nagrania obrazu uzyskane w wyniku monitoringu, można przechowywać przez okres nie dłuższy niż 3 miesiące od dnia nagrania. Po upływie tego okresu, nagrania należy zniszczyć (o ile przepisy odrębne nie stanowią inaczej).
Zatem pamiętajmy:
- co do zasady – monitoring stosujemy jedynie w pomieszczeniach ogólnodostępnych
- wprowadzamy odpowiednie zapisy do regulaminu organizacyjnego
- nagrania przechowujemy nie dłużej niż 3 miesiące
Musimy także zadbać o to, aby odpowiednio poinformować o stosowaniu monitoringu. Jak? Tym zajmiemy się w kolejnym wpisie.